Protoskrzydłe to jeden z rządów owadów należących do uskrzydlonych. Są one niezwykle rozpowszechnione na terenie całego świata. Posiadają one charakterystyczny kształt głowy. Trochę przypomina kształt głowy konia. Ponadto posiadają one dosyć wydłużone ciało, aparat gębowy gryzący, skrzydła przednie w formie sztywnych pokryw, a tylne błoniaste, które podczas odpoczynku ukrywane są zawsze pod przednimi. Odnóża skoczne są u nich trzeciej pary. Wiele gatunków z tego rzędu owadów posiada aparaty strydulacyjne, których funkcją jest wydawanie dźwięków, jak i aparaty tympanalne jako narządy słuchu. Protoskrzydłe stanowią około siedemnaście tysięcy gatunków. Na terenie naszego kraju znaleźć można około sto gatunków w kilku rodzinach, jak krótkoczułkowe (szarańczowate, skakunowate), długoczułkowe (pasikonikowate, turkuciowate, świerszczowate i Rhaphidophoridae) i wiele innych. Cieszą się one dużą popularnością wśród biologów zajmujących się głównie owadami, jak i wśród dzieci ze względu na małą szkodliwość (w większości przypadków), jak i ładny względnie wygląd zewnętrzny.
Inaczej nazywane szarańczaki, rozpowszechnione na całym świecie. Mają charakterystyczny kształt głowy przypominający kształt konia, wydłużone ciało, aparat gębowy typu gryzącego, skrzydła przednie w kształcie pokrywy, a tylne błotniaste ukryte pod przednimi. U większości zaś skoczne odnóża trzy pary. Wiele z nich posiada też aparaty strydulacyjne dźwiękowe i tympanalne słuchowe. Rozwój jest niezupełny. Znane są od górnego karbonu i liczą około siedemnaście tysięcy gatunków i zamieszkują wszystkie kontynenty. W Polsce występuje około sto gatunków. U samic jest pokładełko rzeczywiste, a u samców przysadki odwłokowe. Zamieszkują różne środowiska, ale przystosowane do życia w wodzie jest wtórne. Odwłok owadów jest segmentarny, bez odnóży krocznych, ale mają przypadki płciowe oraz narządy takie, jak żądło, gonadopody, nici odwłokowe i inne. Do prostoskrzydłych zalicza się szarańczę wędrowną, jak i pustynną. Jednak należy pamiętać, że nie wszystkie owady są pożyteczne. Wiele z nich to szkodniki dla człowieka, jak właśnie szarańcza, która ogałaca pola i niszczy zbiory.
Szarańczowate
Rodzina ta obejmuje około sześć tysięcy gatunków. W Polsce znaleźć można około siedemdziesiąt z tych gatunków. Wyglądem bardzo przypominają pasikoniki, jednakże są o wiele większe. Mają wydłużone ciało, dużą głowę w porównaniu z ciałem, skoczne i masywne nogi tylne. Obie płci posiadają aparaty strydulacyjne do wydawania dźwięków przy ruchach nóg, na trzecich kończynach, a także narząd słuchowy na pierwszym segmencie odwłoka. Ich ciało może mieć długość od kilku milimetrów do nawet ponad dziesięciu centymetrów. Są one roślinożerne. Wiele z nich to po prostu szkodniki, jak na przykład szarańcza wędrowna czy pustynna. Wolą strefy tropikalną i subtropikalną. Zdecydowanie mniej liczne są w klimacie umiarkowanym.
Turkuciowate
Po łacinie Gryllotalpidae. Jest to rodzina rzędu protoskrzydłych. Posiadają one grube, dosyć masywne ciała o długości do pięciu centymetrów. Ponadto charakterystyczne są ich paciorkowate oczy, cienkie i jednocześnie krótkie czułki, a także silnie rozwinięty przedtułów. Przednie kończyny przekształcone są w łopaty do kopania w ziemi. Głowę ochrania chitynowy pancerz. Skrzydła używane są przez nie tylko w okresie godowym. Wtedy też są one w stanie przelecieć nawet osiem kilometrów. Są wszystkożerne, od larw owadów, przez korzenie i całe rośliny. Większość czasu i w ogóle życia spędzają w tunelach podziemnych. Są one aktywne w nocy. Ubarwienie od jasno- do ciemnobrunatnego. Na terenie Polski występuje głównie turkuć podjadek.
Świerszczowate
Rodzina ta obejmuje około tysiąc dwieście gatunków. Na terenie Polski znaleźć można ich tylko około siedem. Ich ciało jest walcowate i wydłużone, głowa dosyć duża z małymi oczami. Skrzydła są u większości z nich zredukowane, ale jednocześnie posiadają dobrze rozwinięty aparat strydulacyjny, a na przedniej parze nóg znajduje się narząd bębenkowy. Posiadają one nocny tryb życia. Mieszkają w wierzchnich warstwach gleby, mrowiskach, a nawet w ludzkich siedzibach. Głównymi przedstawicielami są między innymi: świerszcz domowy, polny oraz mrowiszczak mrówkomirek.
Pasikonikowate
Pasikoniki to rodzina z prawie siedmioma tysiącami gatunków zlokalizowanych na całym świecie. są one głównie drapieżnikami, chociaż w wielu przypadkach zjadają też pokarm roślinny. Ich ciało może osiągać długość do dziesięciu centymetrów. Ubarwienie mają zielonkawe. Aparaty strydulacyjne zlokalizowane są na sztywnych skrzydłach pierwszej pary. Odróżnia je to od szarańczowatych. Ponadto u pasikonikowatych czułki są o wiele dłuższe, niż u szarańczy. Aparat słuchowy pasikoników jest również umieszczony na odnóżach przednich. Niektórymi przedstawicielami pasikonikowatych są między innymi: opaślik sosnowiec, łatczyn brodawnik, pdkrzewin szary, pasikonik zielony i śpiewający i wiele innych.
Skakunowate
Rodzina ta obejmuje ponad tysiąc czterysta gatunków. Przede wszystkim występują one w klimacie tropikalnym, bo tam właśnie żyje im się najlepiej. Najczęściej mają one długość około dwudziestu milimetrów. Ponadto charakteryzują się krótkimi czułkami oraz długim przedpleczem. Na terenie naszego kraju najczęściej spotykane są trzy gatunki, a mianowicie: Tetrix tenuicornis, Tetrix subulata, a także Tetrix undulata. Są one w swoim wyglądzie na tyle charakterystyczne, że wprost trudno jest je pomylić z innymi gatunkami owadów.
Rhaphidophoridae
Prawdopodobnie pochodzą one z południowych Chin. Przede wszystkim występują w klimacie monsunowym, a także tropikalnym i subtropikalnym. Są one bezskrzydłe praktycznie. Ich długość sięga do dwudziestu milimetrów. Ubarwienie jest najczęściej brunatno-żółte z plamami i pręgami w kolorze ciemnobrunatnym. Posiadają bardzo długie czułki. Tylne nogi ich są około dwa razy dłuższe od środkowych i przednich. Posiadają silną budowę, dzięki czemu mogą daleko i wysoko skakać. Występują niektóre gatunki również na terenie Polski. Najprawdopodobniej zostały zawleczone w ostatniej dekadzie dziewiętnastego wieku.