Terminem tym określa się ptaki, które wtórnie, poprzez ewolucję, utraciły zdolność lotu. Głównie wynikało to z braku zagrożeń ze strony drapieżników bądź stworzenia sobie innej strategii przetrwania. Współcześnie wyróżnia się około czterdzieści gatunków ptaków nielotów. Owa niezdolność do lotu pojawiała się u ptaków różnych gatunków, wodnych i lądowych. Charakterystyczne są u nich mniejszej ilości skrzydła, brak bądź zredukowany grzebień na mostku i wiele innych. Wśród wszystkich czterdziestu gatunków najpopularniejszymi ptakami nielotami są między innymi takie, jak: pingwiny, strucie, kiwi, emu, nandu, kazuary oraz strusie. Najwięcej gatunków tego typu ptaków znajduje się w Nowej Zelandii. Najmniejszym nielotem jest chruściela karłowaty z wyspy Inaccessible, który ma siedemnaście centymetrów długości i waży około trzydzieści gramów. Z kolei największym ptakiem z tej kategorii jest struś, który może osiągać około dwa i pół metra długości i około sto pięćdziesiąt kilogramów masy ciała.
Nieloty są to ptaki, które utraciły w wyniku ewolucji zdolność do lotu. Istnieje około czterdziestu gatunków nielotnych ptaków. W trakcie ewolucji taka niezdolność pojawiła się kilkakrotnie i dotyczyła gatunków wodnych, jak i lądowych. Jest to sztuczna grupa ptaków. Ptaki takie mają mniejsze kości skrzydeł oraz zredukowany lub jego brak grzebienia na mostku. Najbardziej znane nieloty to pingwiny, strusie, kazuary, kiwi i emu. Najwięcej nielotów występuje w Nowej Zelandii. Wiele gatunków utraciło podczas ewolucji zdolności do lotu i powstały takie gatunki jak dront dodo, kiwi, kakapo, takahe czy moa. Najmniejszym nielotem jest chruściela karłowaty z wyspy Inaccessible, który ma siedemnaście centymetrów długości i waży około trzydzieści gram. Największym zaś nielotem jest struś, który osiąga wysokość dwa i pół metra oraz masę do stu pięćdziesięciu kilogramów. Na ziemi największym nielotem był mamuta czyli struś madagaskarski. Osiągał on trzy metry wysokości i masę do pięćset kilogramów. Do nielotów należą Alka olbrzymia, Bullockomis planei, Gastornis, Genyomis, Takahe, Dromornis, Weka, Wodnik guamski, kura domowa, emu.
Emu
Pełna łacińska nazwa to Dromaius novaehollandiae lub Dromiceius novaehollandiae. Należy on do rodziny emu. Jest jednocześnie jedynym żyjącym gatunkiem w tej rodzinie. Ponadto jest to największy ptak tubylczy w Australii, a także drugi na świecie. Większym jest struś bezgrzebieniowiec. Upierzenie emu ma brązowe i osiąga około dwóch metrów wysokości. Potrafi biec na krótkim odcinku około pięćdziesiąt kilometrów na godzinę. Jest ptakiem wędrownym o oportunistycznym trybie życia. Żywi się głównie roślinami i owadami.
Kakapo
Z łacińskiego jest to Strigops habroptila. Jest to duży nielotny ptak. Zaliczany jest do rodziny papugowanych. Dawniej występował na Wyspie Południowej, Północnej oraz na wyspie Stewart, z czego wszystkie należą do Nowej Zelandii. Współcześnie jego zasięg zawęził się do Wyspy Południowej. Jest to najcięższa papuga na świecie i jedyna nielotna. Osiąga ona około sześćdziesiąt cztery centymetry długości i około trzy kilogramy. Posiada świetnie rozwinięty zmysł węchu, a ich ciała wydzielają silny i przyjemny zapach. Przypomina trochę sowę.
Mamutaki
Jest to rząd Aepyornithiformes, a rodzina Aepyornithidae. Są to ptaki wymarłe w czasach historycznych. Zostały wyodrębnione z ptaków nowoczesnych Neornithes. Były one endemitami Madagaskaru. Były to również największe ptaki, jakie żyły w ogóle na naszego planecie. Osiągały one około trzy metry wysokości i pół tony wagi. Żyły razem z ludźmi, ale nie wiadomo dokładnie kiedy wymarły. Kiedy Europejczycy odkryli Madagaskar w szesnastym wieku, ich już nie było. Na pewno wyginęły między dziesiątym a szesnastym wiekiem.
Fororak
Z łacińskiego jest to Phorusrhacos. Były to wielkie nielotne ptaki, które już wymarły. Należały one do rodziny Phorusrhacidae. Występowały one w okresie miocenu na terenie Patagonii około dwadzieścia do czternaście milionów lat temu. Ptak ten osiągał około dwa i pół metra wysokości, maksymalnie do trzech metrów i ważył około sto dwadzieścia do sto pięćdziesiąt kilogramów. Miały one ogromne dzioby do zabijania ofiar i miażdżenia im kości, najprawdopodobniej. Skrzydła były skarlałe, ale ramiona były podobne do ludzkich i z zakrzywionymi pazurami.
Dront dodo
Inaczej po prostu określany jest jako dodo. Jest to duży, ale już wymarły ptak nielot. Należał on do rodziny drontów. Zamieszkiwał wyspę Mauritius. Posiadał on masywną budowę, uwstecznione skrzydła z dużą głową i czarnym dziobem, który miał czerwone, hakowate zakończenie. Upierzenie było niemiesko-szare. Nogi były żółte. Osiągał około siedemdziesiąt pięć centymetrów wysokości i ważył od trzynastu do dwudziestu trzech kilogramów. Co do jego żywienia się brak jest jednoznacznych informacji. Prawdopodobnie był rybożerny.
Kura domowa
Z łacińskiego jest to Gallus Gallus domesticus. Jest to ptak hodowlany należący do rodziny kurowatych. Hodowany jest on praktycznie na całym świecie. Nie występuje w środowisku naturalnym. Typowe udomowienie prawdopodobnie miało miejsce około trzeciego tysiąclecia przed naszą erą w Indiach. Żyją one w skupieniu. Posiadają różne zastosowania. Są one stosunkowo lekkie, mają szeroką miednicę i przylegające do ciała pióra. Dojrzałe są w wieku pięciu do siedmiu miesięcy. Masa ich ciała to około półtora kilograma w przypadku samic, do dwóch i pół kilogramów w przypadku samców.