Ssaki to zwierzęta, które zaliczać będziemy do grupy kręgowców, charakteryzujące się przede wszystkim występowaniem gruczołów mlekowych u samic, a oprócz tego występowaniem owłosienia, głównie w postaci włosów, czy też futra (bardzo mała grupa ssaków nie będzie posiadała owłosienia na powierzchni skóry). Oprócz tego wszystkie z ssaków to zwierzęta stałocieplne dzięki czemu będą mogły prowadzić aktywny tryb życia tak naprawdę w każdym rodzaju ekosystemu, obojętnie czy jest to dosyć mroźny obszar podbiegunowy, czy też tereny gorących tropików. Futro oraz tłuszcz dodatkowo będą pomagały chronić przed utratą ciepła oraz zimnem, a wydzielanie potu i praca gruczołów łojowych oraz przyśpieszony oddech pomagają w pozbyciu się nadmiernej ciepłoty z organizmu. Ssaki zamieszkują zarówno środowiska wodne jak i powietrzne, większość z nich jednak żyła będzie na ziemi – łącznie cała grupa liczy ponad pięć tysięcy różnych gatunków, gdzie największa ich liczba to gryzonie, których wymienić można ponad dwa tysiące, czyli prawię połowę wszystkich innych ssaków, oprócz nich dosyć dużą grupę prezentowały będą także nietoperze.
Budowa
Większość ssaków będzie posiadała ciało, które pokryte jest włosami. Różnicują się one pod wieloma względami, między innymi grubości, miękkości oraz wełnistości. U niektórych ssaków włosy przekształciły się natomiast w kolce, które mają pełnić formę obrony przed drapieżnikiem. U innych organizmów, na przykład kotów wykształciły się włosy, które są jednym z dodatkowych narządów zmysłu, dzięki nim kot może wyczuwać o wiele lepiej niż przy wykorzystaniu innych zmysłów. Linienie, czyli wypadanie włosów będzie zachodziło najczęściej dwukrotnie w przeciągu roku. Ciało ssaków lub niektóre z jego części będzie mogło być pokryte także łuskami. Produktami naskórka są także inne rogowe wytwory między innymi pazury, kopyta, czy też paznokcie, w zależności od konkretnych przystosowań organizmu do funkcjonowania.
Szkielet
Szkielet większości ssaków będzie wykazywał bardzo wysoki stopień jeśli chodzi o jego skostnienie. Najważniejszy element całego układu kostnego, czyli kręgosłup dzielił będzie się na pięć kolejnych odcinków, a mianowicie szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy oraz ogonowy. Ssaki za wyjątkiem syren oraz leniwców posiadają siedem kręgów szyjnych, między trzonami tychże kręgów będą występowały natomiast specyficzne chrząstki, które bardzo często określane są mianem międzykręgowych. Jeśli chodzi natomiast o przednią część szkieletu to żebra łączą się z kręgami piersiowymi na dwóch powierzchniach stawowych, natomiast z mostkiem tak jak w przypadku człowieka łączą się żebra prawdziwe. Kolejny z ważnych elementów układu kostnego to czaszka – w tymże przypadku kości mózgoczaszki połączone są ze sobą szwami i będą tworzyły jednorodną puszkę, natomiast w przypadku osobników młodych połączone są jedynie błoną, która z czasem ulega skostnieniu. Wolnymi kośćmi w czaszce będą jedynie te słuchowe oraz kość gnykowa. Trzy kości puszki mózgowej łączą się w miejscu, które określamy mianem ciemiączka. Plan budowy całej czaszki u ssaków będzie bardzo zbliżony do tego jak u gadów. Przeważnie mózgoczaszka jest większa od trzewioczaszki, a jama nosowa od ustnej oddzielona jest poprzez kostne podniebienie, będzie tak także w przypadku człowieka. Następnym ważnym elementem w przypadku budowy układu kostnego jest cały rozkład pasów oraz kończyn. Liczba elementów, które budują na przykład pas barkowy jest w głównej mierze mniejszą niż w przypadku innych zwierząt.
Zęby
Nie wszystkie z gatunków ssaków będą charakteryzowały się posiadaniem uzębienia, zębów nie mają między innymi kolczatka, czy też mrówkojad. W przypadku innych gatunków osadzone są one w zębodołach żuchwy, czy też szczęki i składały będą się z pojedynczego, czy też kilku korzeni oraz korony. U niektórych ze ssaków będą szczególnie narażone na ścieranie, nie mają korzeni i dzięki temu będą wykazywały jednak nieograniczony wzrost. Przeważnie u ssaków będzie występowała cecha, która warunkuje ilość zębów oraz fakt, że w przypadku jeśli jest to ząb ostateczny to wtedy nie odrasta już. Zęby dolne na przykład umieszczane są w żuchwie, siekacze górny natomiast w kości międzyszczękowej, tak aby pewniej się trzymały, a pozostałe bezpośrednio w szczęce.
Układ pokarmowy
W przypadku ssaków wyróżnić będziemy mogli różne rodzaje układy pokarmowego, wszystko zależne będzie od tego z jakim organizmem mamy do czynienia, gdyż każdy z gatunków posiada własne i rozmaite przystosowania. Między innymi żołądek złożony może być z przeżuwaczy i tak dalej. Przewód pokarmowy przeważnie wygląda jednak tak samo i składa się z jamy gębowej, gardzieli, przełyku, żołądka pary jelit, gdzie wszystko zakończone jest odbytem. U większości ssaków na jego początku występują także wargi. Przedsionek jamy gębowej ograniczony jest z jednej strony przez wargi oraz policzki, a drugiej przez dziąsła oraz zęby. U niektórych ze ssaków występują dodatkowo torby policzkowe, które będą służyły do magazynowania pokarmu, jako, że nie dostaje się tam ślina pokarm w takowych torbach jest suchy, można w nich także przenosić różnego rodzaju drobne przedmioty. Sklepienie jamy gębowej w przypadku ssaków będzie tworzyło twarde i kostne podniebienie, tworzące przegrodę od otworów nosowych. W jamie gębowej będą znajdowały się także gruczoły ślinowe, silnie umięśniony język pokryty brodawkami, między innymi tymi, które odpowiadały będą za smak. Język spełniać może różne funkcje, w przypadku człowieka odpowiada między innymi za mowę. Żołądek sam w sobie może być jak najbardziej prosty i tylko pod względem histologicznym zróżnicowany na różnego rodzaju części.
Układ rozrodczy
Układ rozrodczy samic ssaków będzie składał się z pary jajników, jajowodów, macicy oraz pochwy. U stekowców zachowana jest odrębność dróg rodnych każdej strony ciała a u torbaczy występuje większy odcinek wspólny dróg rodnych. Łożyskowe posiadają natomiast połączone całkowicie drogi rodne, pochwy tychże organizmów zrastają się w nieparzysty twór. Sama macica natomiast może być podwójna, dwudzielna, dwurożna oraz pojedyncza, ta ostatnia jest całkowicie jednolitą i będzie występowała u organizmów naczelnych. Ze względu na to jaki jest kontakt jaja płodowego z macią wyróżniać będziemy organizmy bezłożyskowe oraz łożyskowe, te ostatnie to o wiele liczniejsza grupa. Męski układ rozrodczy składa się natomiast z jąder, najądrzy, nasieniowodów, które otwierały będą się do cewki moczowej i miały ujście na końcówce prącia. Jądra pierwotnie znajdują się w jamie brzusznej, w przypadku ludzi, jednak i wielu innych organizmów na zewnątrz ciała.